Yabancı yatırımcıdan 2021’de 400 milyon dolarlık çıkış

Şebnem TURHAN

Yabancı yatırımcılar Türkiye varlıklarında 2021 yılında çıkış yapmaya devam ettiler. Merkez Bankası ve Borsa İstanbul bilgilerine nazaran pay senedinde net satış konumunda olan yabancı yatırımcılar devlet iç borçlanma senetlerinde ise net alıcı pozisyonunda yer aldı. Merkez Bankası datalarına nazaran yılın son haftasında pay senedinde 231.2 milyon dolar net satış yapan yabancı yatırımcının yılın tümündeki satışı ise 1.4 milyar dolar düzeyinde oldu. Yeniden yılın son haftasında DİBS’te 41 milyon dolar net alım yapan yabancı yatırımcı yılın tamamında 973.4 milyon dolarlık net alım gerçekleştirdi. Böylelikle pay senedi ve tahvilde yabancı yatırımcının net satışı ise 400 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.

Merkez Bankası’nın haftalık menkul değer istatistiklerine nazaran yabancı yatırımcılar 31 Aralık 2021 haftasında net 231.2 milyon dolarlık pay senedi satarken, 41 milyon dolarlık Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) ve 10.1 milyon dolarlık Şirket Borçlanma Senetleri (ŞBS) aldı. Yurtdışında yerleşik bireylerin 24 Aralık 2021 prestijiyle 21 milyar 16,4 milyon dolar olan pay senedi stoku, 31 Aralık 2021’de 18 milyar 434,7 milyon dolara indi. Birebir periyotta yabancı yatırımcıların DİBS stoku 3 milyar 942,3 milyon dolardan 3 milyar 482,6 milyon dolara, ŞBS stokları da 164,7 milyon dolardan 154,5 milyon dolara geriledi.

6 haftalık net satış 1.2 milyar dolar

Yabancı yatırımcılar aralık ayının tümünde pay senedi piyasasında satış yaparken 6 haftadır ise üst üste net satışçı oldular. Merkez Bankası datalarına nazaran 6 haftada yabancıların yaptığı net satış 1.2 milyar doları buldu.

Borsa İstanbul da dün yabancı yatırımcıların aralık ayı pay senedi piyasalarındaki konumunu açıkladı. Buna nazaran Borsa İstanbul’da, yabancı yatırımcılar aralık ayında 1 milyar 36 milyon dolarlık net satış gerçekleştirdiler. Yabancı yatırımcılar Aralık 2021’de BİST’de 24 milyar 260 milyon dolarlık alış ve 25 milyar 296 milyon dolarlık satış süreci yaptı. Böylelikle yabancıların gecen ayki toplam alım ve satış süreçleri 49 milyar 556 milyon dolar düzeyinde oluştu.

Memleketler arası net rezervler yılı 19 yılın tabanında kapattı

Öte yandan Merkez Bankası para ve banka istatistiklerine nazaran TCMB’nin net milletlerarası rezervleri 31 Aralık 2021 prestijiyle, bir evvelki haftaya nazaran 288 milyon dolar düşüş ile 8 milyar 339 milyon dolar oldu. Toplam rezervleri 31 Aralık haftasında 126 milyon dolar artarak 111 milyar 52 milyon dolara yükseldi. 31 Aralık’ta Merkez Bankası brüt döviz rezervleri 8 milyon dolar artışla 72 milyar 564 milyon dolara çıktı. Brüt döviz rezervleri, 24 Aralık’ta 72 milyar 555 milyon dolar düzeyindeydi. Kelam konusu periyotta altın rezervleri, 118 milyon dolar yükselerek 38 milyar 371 milyon dolardan 38 milyar 489 milyon dolara ulaştı. Böylelikle Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, 31 Aralık haftasında bir evvelki haftaya kıyasla 126 milyon dolar artışla 110 milyar 926 milyon dolardan 111 milyar 52 milyon dolara yükseldi.

Bireylerin döviz mevduatı 351 milyon dolar arttı

Kur muhafazalı TL mevduatı eserinin ikinci haftasında gerçek bireylerin döviz mevduatı artışa döndü. 21 Aralık’ta devreye giren kur muhafazalı TL mevduatı ile 24 Aralık haftasında gerçek şahısların döviz mevduatlarında parite tesirinden arındırılmış olarak 136 milyon dolarlık azalma yaşanmışken 31 Aralık haftasında 351 milyon dolarlık artış yaşandı. Toplam döviz mevduatında ise 31 Aralık haftasında parite tesirinden arındırılmış olarak 2 milyar 574 milyon dolarlık gerileme var. Bu gerilemenin tamamı ise hukuksal bireylerin döviz mevduatında yaşanan çözülmeden kaynaklandı.

Merkez Bankası haftalık para ve banka istatistiklerine nazaran yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı 31 Aralık haftasında 237 milyar 70 milyon dolara geriledi. Parite tesirinden arındırılmamış olarak değişim 1.9 milyar dolar olurken parite tesirinden arındırılmış gerileme 2.5 milyar dolar oldu.

Kur muhafazalı TL mevduatının gerçek şahısların döviz mevduatında çok büyük bir çözülme yaşatmadığı da Merkez Bankası datalarıyla ortaya konmuş oldu. Yılın son haftası gerçek bireylerin parite tesirinden arındırılmış döviz mevduatı 351 milyon dolar arttı. Gerçek bireylerin dolar cinsi döviz mevduatı 221 milyon dolar yükselirken Euro cinsi döviz mevduatının parite tesirinden arındırılmış dolar karşılığındaki yükseliş ise 165 milyon dolar oldu. Değerli maden ve depo hesaplarının parite tesirinden arındırılmış değişimi ise 81 milyon dolar azalış tarafında gerçekleşti.

Hukukî şahısların döviz mevduatında ise parite tesirinden arındırılmış olarak 2 milyar 925 milyon dolarlık düşüş yaşandı. Bunun 1 milyar 76 milyon doları dolar cinsi döviz mevduatından kaynaklanırken 1 milyar 747 milyon doları da parite tesirinden arındırılmış olarak Euro cinsi döviz mevduatının dolar karşılığında yaşandı.

Bireylerin vadeli TL mevduatı 6.9 milyar lira arttı

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık bilgilerine nazaran gerçek bireylerin TL mevduatı 1 trilyon 74 milyar 161 milyon liraya yükseldi. 24 Aralık haftasında bu sayı 1 trilyon 67 milyar 229 milyon lira düzeyindeydi. 1 haftada gerçek bireylerin TL mevduatında 6 milyar 932 milyon dolarlık artış yaşandı. Tekrar BDDK bilgilerine nazaran 17 Aralık haftasında yani 21 Aralık’ta kur muhafazalı TL mevduat eseri devreye girmeden evvel gerçek şahısların vadeli TL mevduatı 807 milyar 26 milyon lira düzeyindeydi. 24 Aralık’ta bu sayı 805 milyar 441 milyon liraya, 31 Aralık haftasında ise 820 milyar 456 milyon liraya yükseldi. Yani iki haftada BDDK bilgilerine nazaran gerçek bireylerin TL vadeli mevduatında 13 milyar 430 milyon liralık artış yaşandı.