Yeşil dönüşümde kritik yıl: 2022
Cem Coşkun
2022 niçin önemli?
Avrupa’da siyaset yapıcılar yeni yıla, Avrupa Komisyonu’nun medyaya sızan taslak metniyle girdi. Taslağa nazaran nükleer güç ve doğal gaz makul şartlar altında yeşil yatırım sınıfına alınıyor. 2021 yılının tamamına yakını bu husus üzerindeki tartışmalarla geçmiş, AB ülkeleri kendi içlerinde ikiye bölünmüştü. Fransa’nın liderlik ettiği küme nükleerin yeşil yatırım sınıfına alınmasını isterken, Almanya’nın önderliğindeki öbür küme ise buna karşı çıkıyordu. Artık bu taslak evvel Avrupa başşehirlerinde pahalandırılacak. Her üye ülke 12 Ocak’a kadar mevzu hakkındaki görüşlerini Avrupa Komisyonu’na iletecek. Komite ay sonuna kadar taslağa son formunu vererek onay için AB Kurulu ve Avrupa Parlamentosu’na gönderecek. En fazla 6 ay içinde de mevzunun karara bağlanması gerekiyor.
Görünen o ki birinci raundu Fransa’nın liderlik ettiği küme kazandı ve yeni yıl ile başlayan ikinci raunda da favori giriyorlar. Çünkü teklifin reddedilmesi için AB Konseyi’ndeki oylamada AB nüfusunun yüzde 65’ini temsil eden 20 ülkenin, Avrupa Parlamentosu’nda ise milletvekillerinin çoğunluğunun HAYIR oyu vermesi gerekiyor.
Küçük bir not ekleyelim: Nükleer zıddı kümede yer alan Avusturya teklifin yasalaşması halinde mevzuyu Avrupa Adalet Divanı’na götüreceğini belirtmişti. Lakin Almanya “Komisyon yasal olarak inançlı yerde bulunuyor” açıklamasıyla Avusturya’ya bu bağlamda takviye vermeyeceğini gösterdi.
Politik yansımaları neler olabilir?
2021 sonu prestijiyle kalan 6 nükleer reaktöründen 3’ünü daha kapatan Almanya 2022 sonunda da nükleerden büsbütün çıkmayı hedefliyor. 2021 yılı sayılarına bakıldığında mevcut elektrik üretiminin yüzde 12’sini nükleerden karşılayan Almanya’nın yakın vadede doğal gaza bağımlılığı artacak üzere duruyor. Bu da Almanya’nın evvel Rusya, sonra da ABD ile ikili bağlantılarında kritik ve âlâ yönetilmesi gereken bir sürece gireceğine işaret ediyor. Son devirde Alman medyasında Şansölye Scholz’ün “Rusya” ve “Yeşil Dönüşüm” üzere iki değerli dış siyaset sorununu kendi eline almak istediği yazılıyor. Bu da hem dışişleri hem de iklim ve iktisat bakanlığını elinde bulunduran koalisyon ortağı Yeşiller’in ayağına basması halinde yorumlanıyor. Hasılı Almanya’da yeni hükümet yeni yıla güçlü sıkıntılarla giriyor.
Fransa ise 2022 nisanında yapılacak seçimlere hazırlanıyor. Yeni yıl ile birlikte AB Periyot Başkanlığı Slovenya’dan Fransa’ya geçti. Siyasi uzmanlar bu gelişmenin seçim yarışında Macron’un lehine olacağını belirtiyorlar. Buna ek olarak Macron, nükleer enerjiyi yeşil yatırım sınıfına sokmayı başararak da puan toplamayı başardı. Bu adımla elektrik üretiminin yüzde 70’ini nükleer güçten sağlayan Fransa’nın eli hem geçiş devri için rahatladı, hem de AB Kurtarma Fonu’nun kullanımında güçlendi.
Pekala Avrupa Birliği’nin iki büyük ülkesi Almanya ve Fransa ilgilerinde bu nedenle bir meşakkat oluşur mu? Uzmanların bu soruya cevabı hayır. Her ne kadar Almanya’da Fransa’nın nükleer güç konusundaki menfaatlerine yönelik tereddütler oluşsa da bu devirde düzgün ilgilerin sürdürülmesinin iki tarafın da çıkarına olduğu yorumu yapılıyor.
